Asitler-Bazlar-Tuzlar

Prof Dr Arif ALTINTAŞ

Asitler

• Asitler kimyada önemli bir bileşik sınıfını oluşturur.

• Günlük gıda maddelerinin bir çoğunda asit vardır.

• Canlıların yaşamsal faaliyetlerinde asitlerin önemi büyüktür.

• Mide özsuyu besinlerin sindirimi için %0,4 oranında HCl içerir.

• Proteinler amino asitlerden oluşur.

• Asitler inorganik ve organik olabilir.

• Yapısında karbon bulunmayan asitlere inorganik asitler, karbon elementi kullanılarak oluşturulan asitlere de organik asitler denir.

• Çevremizdeki pek çok maddeyi ortak kimyasal özelliklerine göre gruplandırabiliriz.
– Asitler, bazlar ve tuzlar bu gruplardan üçünü oluşturur.

Asitler
• Asit kelimesi latince “ekşi” anlamına gelir.
– Ekşi tat veren maddeler asit özelliğine sahiptir.
limonda sitrik asit
elmada malik asit

• Sulu çözeltilerinde hidrojen (H+) iyonu bulunan maddelere asit denir.
– HCl H+ + Cl-
– HNO3 H+ + NO-3

– H2
SO4 2H+ + SO4 -2

• Asit çözeltilerini başka sıvılardan ayırt etmek için turnusol kâğıdı kullanılır.
– Asitler, mavi turnusol kâğıdını kırmızıya çevirir.

• Asitler suda çözünmelerinden dolayı iyonlarına ayrışır ve içinde iyon barındıran sıvı elektrik akımını iletir.
– Elektrik akımını ileten sıvılara elektrolit denir.

• Asitler metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı (H2 ) açığa çıkarırlar

• Asitler metallere aşındırıcı etki yaparlar.
– Bu özelliğinden dolayı asitler metal kaplar içerisinde değil, cam ya da plâstik kaplarda saklanır.

• Asitler bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur.
– Bu olaya nötrleşme tepkimesi denir, ekzotermik bir olaydır.

Asit + Baz Tuz + Su + Isı

• Sulu çözeltilerinde büyük oranda iyonlarına ayrışabilen asitlere kuvvetli asit denir.
• Zayıf asitlerin sadece bir kısmı suda iyonlarına ayrışır.
– Kuvvetli asitler çok tahriş edici ve yakıcıdır.
– Tahta, kağıt, kumaş, et gibi birçok maddeyi kısa sürede parçalayabilir.

Günlük Yaşamda Asitler

• Sirke, seyreltik bir asetik asit çözeltisidir.

• Araba akülerinde sülfürik asit kullanılır.

• Nitrik asit, boya ve gübre yapımında kullanılır.

• Temizlikte kullanılan tuz ruhu seyreltik hidroklorik asit çözeltisidir.

• Midemiz de seyreltik hidroklorik asit salgılayarak besinleri parçalar.
– Bu salgının fazlalaşması midede ülsere sebep olur.

• Bazı maddelerin yapısında hidrojen bulunmadığı hâlde, hidrojen iyonu (H+) oluşumuna sebep oldukları için sulu çözeltileri asit özelliği gösterir.
– CO2 ve SO2

suda asit özelliği gösteren maddelerdir.

– Havadaki karbon dioksit ve kükürt dioksit gazları da yağmur damlalarında çözündüklerinde asit olarak yere düşer. Asit yağmurları bu şekilde oluşur.

…

Kaynak: https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/1069/mod_resource/content/1/10.%20Asit-Baz-Tuz.pdf

Tamponlar, Asit-Bazlar, ve Konsantrasyon türleri

Prof. Dr. Yeşim Özarda

Asitler ve bazlar

Konjuge asit ve baz

Bir çözeltinin pH’ı, çözeltideki H+ iyonları konsantrasyonunun eksi (-) logaritmasıdır.

Henderson – Hesselbach Denklemi

[HA] -log [H+] = – log Ka – log [A-] [A-]

pH = p Ka + log [HA]

Nötralizasyon reaksiyonu

Asitler bazlar ile reaksiyona girdiği zaman suyu ve su içinde çözünmüş iyonik bir bileşik (tuz) meydana getirirler

HCl + NaOH        H2O + NaCl

  Asit     Baz            Su        Tuz

Amfolitler

Suyun iyonizasyonu

…

01. Asit ve Bazların Tanımı

02. Suda Asit ve Baz Dengeleri

03. Suyun İyonlaşma Sabiti ve pH

03.01. Kuvvetli Asitler ve Kuvvetli Bazların pH

03.02. Zayıf Asitler ve Zayıf Bazların pH

03.03. Poliprotik Asitler ve pH

03.04. Tampon Çözeltiler

04. Asit veya Bazların Titrasyon Eğrileri

04.01. Kuvvetli Bir Asidin Kuvvetli Bir Bazla Titrasyonu

04.02. Zayıf Bir Asidin Kuvvetli Bir Bazla Titrasyonu

04.03. Kuvvetli Asit ve Zayıf Asit Bulunan Bir Çözeltinin Kuvvetli Bazla Titrasyonu

01. Asit ve Bazların Tanımı

Asitler yapısında hidrojen bulunan ve sudaki çözeltisine hidrojen iyonu (H+) veren maddelerdir. En belirgin özellikleri ekşi tatda olmaları ve asit-baz indikatörü denilen bazı organik boya maddelerinin rengini değiştirmeleridir. Örneğin turnusolün mavi rengi asitle kırmızıya dönüşür. Örnek olarak hidroklorik asit, HCl, verebiliriz.

…

ÖZET

Lokum nişasta, şeker ve su ana maddelerinden oluşan yurtdışında Türk ismiyle özdeşleşerek şöhret bulmuş yegane bir Türk gıda maddesidir. Lokum üretiminde tatlandırıcı olarak şeker, su bağlayıcı ve doku yapıcı madde olarak ta nişasta kullanılmaktadır. Bundan sonra lokum Türk şekerlemesi olarak dünyada ün yapmıştır. Lokum; şeker, mısır nişastası ve suyun uygun oranlarda karıştırılması ile belirli bir sıcaklık ve sürede açık kazan veya buhar ceketli, otomatik karıştırıcılı kazanlarda pişirilmesi sonucu elde edilen bir gıdadır. Pişirme süresi kazanın cinsine göre 1–2 saat arasında değişebilmektedir. Elde edilen sıcak ve akıcı durumdaki lokum, içine nişasta serpilmiş alçak kenarlı tahta tabla yada çelik tepsilere dökülüp üstüne nişasta serpilir ve küçük parçalar halinde kesilir. Bunlar tekrar pudra şekerine bulanıp depolanır ve satışa sunulur. Ayrıca, bu makalede lokum üretiminin yanında oluşan hammadde, pişirme, alet-ekipman, paketleme ve depolama, üretim ve denetimler sırasında oluşan problemlere değinilmiştir.

Anahtar kelimeler: Asit, kalite, lokum, nişasta, şeker

…