K213 ANALİTİK KİMYA I Prof. Dr. Mustafa DEMİR 2008-2009 Eğitim Öğretim yılı Yaz OKULU M.DEMİR(ADU-AYDIN) 01-TEMEL KAVRAMLAR

Ders Programı  Perşembe : 08.15-12.00  Cuma : 08.15-12.00

Ders Değerlendirme Arasınav değerlendirme:  % 60 vize  % 40 Ödev

Başarı Notu  Arasınav ortalaması : %40  Final Sınavı :%60

Aras ınav Tarihleri K213 Ders için:  1. arasınav : 23 Temmuz

Kaynak Kitap { Analitik Kimya Temelleri Skoog, West, Holler (Çev:E.Kılıç, F. Köseoğlu) Bilim Yayıncılık,Ankara 2003 Analitik Kimya Daniel C. Harris (Çev. G.Somer) Gazi Büro Kitabevi, Ankara, 1994 Analitik Kimya – Nicel Mustafa Demir Milli Eğitim Bakanlığı Yay,Ankara, 2001

Ayrıca  Ders notları  Sınav soruları  Sınav sonuçları  Ders ile ilgili duyurular http://web.adu.edu.tr/akademik/md emir Web sitesinde yayınlanacaktır

Dersin Kapsamı 1. Giriş(Tanımlar, kavramlar) (Bl 1) 2. Çözeltiler, Derişim, Derişim Birimleri 3. İyon tepkimeleri, Denklemlerin eşitlenmesi 4. Sulu çözeltilert ve Kimyasal Denge (Bl 9) 5. Kimyasal Dengelere Elektrolit Etkisi (Bl.10) 6. Karmaşık Sistemlerde Denge Problemlerinin Çözümü (Bl.11) 7. Gravimetrik Analiz Yöntemleri(Bl.12) 8. Titrimetrik Yöntemler; Çöktürme titrasyonları(Bl.13) 9. Nötralleşme titrasyonu İlkeleri (Bl.14) 10. Karmaşık Asit-baz sistemleri için titrasyon eğrileri (Bl.15) 11. Nötralleşme titrasyonlarının uygulamaları (Bl.16) 12. Kompleksleşme Tepkimeleri ve Titrasyonları (Bl.17) 13. Elektrokimya (Bl 18) 14. Standart Elektrot Potansiyeli ve uygulamaları(Bl 19) 15. Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri ve Uygulamaları(Bl 20) M.DEMİR(ADU-AYDIN) 01-TEMEL KAVRAMLAR

Dersin Kapsamı-2 Bölüm 2-8 Analitik Kimyada Temel İşlemler { Analitik Kimyada Hesaplamalar Kimyasal Analizde hatalar İstatistik verilerin işlenmesi ve değerlendirilmesi Numune alma, standardizasyon, kalibrasyon

Kimya Bilimin Merkezinde Atmosfer Bilimi Fizik Deniz Bilimleri Tıp Ekonomi Kamu yönetim KİMYA Bireyler Jeoloji Biyoloji Politikacılar Astronomi Arkeoloji M.DEMİR(ADU-AYDIN) 01-TEMEL KAVRAMLAR 10

Analitik Kimya nerelerde? Endüstrinin, tıbbın ve Fen bilimlerinin her alanında { Kan analizleri, idrar analizleri, diğer sağlık analizleri { Egzoz gazı analizleri { Gıda kontrol analizleri { Endüstriyel kalite kontrol analizleri { Tarımsal ürün kalite kontrol analizleri { Yakıt analizleri { DSI, Tarım İl Müdürlüğü, DışTicaret Müsteşarlığı, Sağlık Müdürlüğü, Ticaret Borsası vb. birimlerin analizleri

Ekonomik ve sosyal Yönden

Analitik Kimyan ın Gelişimi

Ne (Nicel Analiz) Element analizi Ne kadar (Nicel analiz) Dağılım analizi T Y ü ü r l z e e n y d i a r m n a e l i z i Molekül analizi Nasıl bağlı Nerede (Bağoluşum analizi) Yap ı analizi (özel analiz)

Analitik İşlemler

Örnek ve analiz kütlesi

Analitik Süreç

ANALİTİK KİMYA Tanım Nicel analiz Nitel analiz Tam analiz Tek Analiz Grup Analizi Analiz Metodları Makro analiz Yarımikro analiz Mikro analiz Ultramikro analiz

Tanım Analitik kimya, maddenin hangi bileşenlerden ve hangi oranlarda birleşmesiyle meydana geldiğini inceleyen kimyanın bir dalıdır. Kısaca maddenin yapısının aydınlatılmasını sağlayan bilim dalıdır. Aydınlatma, maddenin içindeki element, molekül, iyon, atom veya grupların bilinmesi olabilir. Yapının aydınlatılmasında uyguladığı yöntem analizdir.

Sınıflandırma { Bir maddenin içinde nelerin var olduğunun araştırılması işlemine nitel analiz, ne kadar var olduğunun araştırılması işlemine nicel analiz denir.

Nitel ve nicel analizler için bazen aynı kimyasal tepkime geçerli olabilir. Örneğin; demir(III) iyonu içeren bir çözeltiye tiyosiyanat iyonu eklenirse koyu kırmızı bir renk verir. { Dolayısıyla, bilinmeyen çözeltisine tiyosiyanat iyonu eklendiğinde koyu kırmızı bir renk oluşursa o çözeltide demir(III) iyonunun bulunduğu anlaşılır.

Öte yandan rengin açık veya koyu oluşu, ortamdaki demir(III) iyonunun derişimine bağlı olduğundan, bu rengin şiddetinin ölçülmesiyle çözeltide ne kadar demir(III) iyonunun bulunduğu hesaplanabilir. Renkölçer (kolorimetre) ile demir yüzdesi tayini bu temele dayanır.

Nitel analitik kimya “hangi?, Ne?” sorusuna yanıt ararken nicel analitik kimya”Ne kadar?” sorusuna yanıt arar.

Nicel Analiz

Uygulanan yönteme göre Klasik yöntem(yaşyöntem)  Modern yöntem(aletli yöntem)

Analiz yalnız organik veya inorganik kimyasal maddelerin çözeltileri kullanılarak gerçekleştirilmişse buna klasik yöntem veya yaşyöntem denir. Eğer analiz sırasında bu çözeltilerin yanı sıra modern araçlar da kullanılmışsa buna da enstrumental yöntem, modern veya aletli yöntem denir.

Klasik yöntemler Gravimetrik yöntemler  Volumetrik yöntemler

Gravimetrik yöntemlerde bir bileşikteki ilgilenen maddenin suda çözünmeyen bileşiği oluşturulur. Volumetrik yöntemlerde analizlenecek madde, derişimi bilinen belli hacimdeki çözeltisiyle tepkimeye sokulur.

Klasik yöntemlerde maddenin nötürleşme, çökme, kompleksleşme, redoks gibi moleküler düzeydeki özelliklerinden yararlanılır. { Aletli yöntemlerde ana prensip analizlenecek maddenin elektriksel, elektro kimyasal, atomik veya molekülsel gibi bazı özelliklerinden yararlanmaktır. Yararlanılan özelliğe göre elektrokimyasal, atomik veya moleküler spektroskopik, kromatografik gibi değişik isimler altında ele alınır.

Şüphesiz, maddenin nicel yapısının bilinebilmesi için nitel yapısının bilinmesi gerekir. Bu nedenledir ki analitik kimya öğretiminde önce nitel analiz ilgili bilgiler, daha sonra nicel analizle ilgili bilgiler verilir.

Nicel Analiz basamakları Analiz metodu seçimi  Numune alma  Numune hazırlama  Çözelti hazırlama  Bozucu etkileri giderme Ölçme Hesaplama  Güvenirlik hesabı

ANALİTİK KİMYADA TEMEL Kabuller

Periyodik Tablo Acrobat Document

…

Kaynak: http://web.adu.edu.tr/user/mdemir/