BESLENME İLKELERİ ve TOPLUM BESLENMESİ

Beslenme, büyüme, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için besinlerin kullanılmasıdır.

Besinlerin kullanılması ile;

Vücut ısı düzenlenmesi

Vücut süreçlerinin düzenlenmesi

Büyüme, onarım, yenilenme

Hastalıklara karşı direnç

Kemikler, vücut sıvıları ve hücreler için gerekli mineraller

Uygun sıvı dengesinin korunması sağlanır.

Besin Öğeleri

Büyüme, gelişme ve sağlıklı olarak yaşamın sürdürülebilmesi için gerekli besin öğeleri altı grupta toplanabilir.

1. Proteinler

2. Yağlar

3. Karbonhidratlar

4. Madenler (mineraller)

5. Vitaminler

6. Su

Her grupta ayrı özellikte ve vücut çalışımında ayrı görevi olan değişik türde besin öğeleri bulunmaktadır. İyi bir diyet içeriği tüm bu besin gruplarını içermeli ayrıca lifli selülozlu besinlerden de zengin olmalıdır. Lifli – selülozlu
besinler, yeşil yapraklı sebzeler , meyveler ve iri taneli tahıl gruplarında bulunur. Bağırsak hareketlerini uyararak kabızlığın önlenmesinde ve düzenli bağırsak alışkanlığında , önemli bir yere sahiptirler.

PROTEİNLER

Bütün hayvansal ve bitkisel yiyeceklerde protein bulunur. Ancak miktarları değişiktir. Hayvansal kaynaklı proteinlerin başında yumurta , et, tavuk, balık yer alırken bitkisel kaynaklı proteinlerin arasında kurufasulye, nohut, mercimek gibi kurubaklagiller ve pirinç , arpa, yulaf gibi tahılar yer almaktadır. Hayvansal kaynaklı yiyeceklerden sağlanan proteinin sindirim oranı %90-97, tahıl proteinlerinin 78-85, kurubaklagillerin ise %78-80 dolayında gerçekleşmektedir.

YAĞLAR

Sağlandıkları kaynaklara göre hayvansal ve bitkisel yağlar olmak üzere iki grup oluştururlar. Büyüme, gelişme ve sağlığın sürdürülmesinde bitkisel kaynaklı yağların önemli rol üstlendikleri araştır­malarla kanıtlanmış durumdadır. Bu nedenle tüm yaş gruplarında zeytinyağı, ayçiçek yağı, mısırözü yağı gibi bitkisel kaynaklı yağların tüm margarinlerin ve tereyağın yerine kullanılması önerilmelidir.

KARBONHİDRATLAR

Bütün tahıllarda ve bunlardan yapılan besin maddelerinde (ekmek,bisküvi, kek vb.) kök bitkilerde, sebze ve meyvelerde bulunur. Vücuda enerji sağlayan besin öğelerinden biridir. Böylece proteinlerin enerji için kullanılmasını önleyerek, proteinlere olan gereksinimi azaltırlar.

…

1. BESLENME BİLİMİ

1.1. Beslenme Bilimi ve İlişkili Olduğu Bilimler

1.2. Beslenme Biliminin Kapsamı

1.3. Beslenme Biliminin Gelişimi

1.4. Beslenme Bilimi ile İlgili Tanımlar

1.4.1. Sağlık

1.4.2. Besin

1.4.3. Besin Ögesi

1.4.4. Yeterli ve Dengeli Beslenme

1.4.5. Yetersiz ve Dengesiz Beslenme

1.4.6. Gıda Güvenliği

1.4.7. Gıda Güvencesi

1.4.8. Metabolizma

1.4.9. Sindirim

1.4.10. Emilim

1.5. Beslenme Bilimine Hizmet Eden Kurum ve Kuruluşlar

1.5.1. Ulusal Kurum ve Kuruluşlar

1.5.2. Uluslararası Kuruluşlar

2. BESLENME SORUNLARI

2.1. Ülkemizdeki Beslenme Sorunları

2.2. Ülkemizdeki Beslenme Sorunlarının Nedenleri

2.3. Ülkemizdeki Beslenme Sorunlarına Alınabilecek Önlemler

2.4. Güncel Beslenme Sorunları

2.5. Kötü Beslenmenin Zararları

2.5.1. Kişiye Zararları

2.5.2. Topluma Zararları

BESLENME İlkeleri

YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

Vücudun büyümesi, yenilenmesi ve çalışması için

gereken dört temel besin grubu olan;

• Süt Grubu

• Et, Yumurta ve Kuru Baklagiller

• Sebze ve Meyveler

• Ekmek ve Tahıllar

dan her gün sizin için gerekli olan miktarlarda alınması durumuna Yeterli ve Dengeli Beslenme denir.

Her Hareketimiz İçin Enerjiye İhtiyacımız Vardır

1. Besinler Bize Enerji Verir

   2. Büyüme ve Gelişmeyi Sağlar

   3. Bizi Hastalıklardan Korur

BESİNLERİMİZ

1- ET, YUMURTA VE KURUBAKLAGİLLER YUMURTA

İçinde demir bulunan yiyecekler yeteri kadar yenilmediğinde Kansızlık olur

2- SÜT GRUBU

Neden Süt İçmeliyiz ?

• Kemik sağlığımız

• Kas sağlığımız

• Göz sağlığımız

• Diş gelişimimiz için süt içmeliyiz

SEBZE VE MEYVELER

4- EKMEK VE TAHILLAR

SU

* Ortalama günde

8-10 su bardağı

(1,5 – 2 Litre)

…

BESLENME;

İnsanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli miktarlarda alıp vücudunda kullanmasıdır.
Bu öğelerin herhangi biri alınmadığında veya gerektiğinden az veya çok alındığında, büyüme ve gelişmenin engellendiği veya sağlığın bozulduğu bilimsel olarak ortaya konmuştur.
Beslenmenin daha büyük önem kazandığı bazı dönemler vardır.

OKUL ÇAĞI = 6-12 YAŞ

Okul çocukları
Neden özel gurup ?
1.Sürekli bir büyüme ve gelişme süreci içindedirler.
2.Okul, çocukların evlerinden sonra toplu halde yaşamaya başladıkları ilk yerdir.
3.Çocukların guruplar halinde bir arada bulunmaları kazaların ve bulaşıcı hastalıkların artması ve yayılması tehlikesini doğurur.
4. Okul yılları boyunca organizmaya büyük bir yük biner.
5. Okul çağı; hızlı öğrenme, bilgi ve beceri kazanma, etkilenme dönemdir.
6. Beslenme ile ilgili olumlu davranışların edinildiği ve her zamankinden daha çok akılda kaldığı bir dönemdir.
Okul çağı döneminin en büyük özelliği aileden farklı olarak arkadaş gurubu etkilerinin de söz konusu olmaya başlamasıdır. Çocuk bağımlılıktan kurtulur besin seçimi de dahil olmak üzere bir çok konuda kendi seçimlerini kullanmaya başlar.
Gelişmiş ülkelerde ölüm nedenleri:
koroner kalp hastalıkları
Bazı kanser tipleri
Diabetus Mellitus
Serebrovasküler hastalıklar
Çocukluk dönemi yanlış Ã
Beslenme alışkanlıkları
Beslenme ilkeleri
Besinlerin çeşitliliği sağlanması
Sağlıklı vücut ağırlığının korunması
Nişastalı CHO lar ve liften zengin besinler dengeli tüketilmesi
Yağ ve şeker tüketiminin sınırlandırılması
Vitamin ve minerallerin yeterli düzeyde alınması
Besin gurupları ve tüketilmesi gereken miktarlar
1. Grupta; Et, tavuk, balık, yumurta, kurubaklagiller gibi besinler Bu grup iyi kalitede proteine sahiptir
Kasların güçlenmesi
Kan yapımı
Sağlıklı büyüme ve sağlıklı yaşam için
Merkezi sinir sisteminin güçlenmesinde ve
çalışmasında
%Günde 3-4 köfte kadar
2. Grupta; Süt, yoğurt, peynir ve benzeri besinler
İyi kalitede proteinin yanında
Kemik ve diş gelişimi için Yeterli Ca
A vitamini
B vitamini
%Günde Süt : 2 su bardağı
Yoğurt:1 kase
peynir: 1 kibrit kutusu kadar
4. Grupta; Sebze ve Meyve
A, C ve B gurubu vitaminler é
Büyüme ve hastalıklardan korunma için
Gereklidir.
Günde 3-4 porsiyon , yemek şeklinde ve taze olarak
Akşam : 1-2 köfte kadar et
5-6 yemek kaşığı zeytinyağlı sebze yemeği
1 çay bardağı yoğurt
1-2 dilim ekmek
salata
Ara öğün : 1-2 orta boy meyve
1 su bardağı süt
Abur cubur ( kek, çikolata, şeker, cips…)

İştah kapanır
Sık hastalanır
Katkı maddeleri
Besin katkı maddesi?
GAZLI İÇECEKLERDE KULLANILAN KATKI MADDELERİ:

Fosforik asit: E338
Fosfor fazlalığı (Kalsiyum/fosfor)
Kemik yapısı zayıflar
KAFEİN
Kahve, çay, çikolata, kola, enerji içecekleri
huzursuzluk, sinirlilik, heyecan, uykusuzluk, yüz kızarıklılığı, fazla idrar ve sindirim şikâyetleri gibi rahatsızlıklar
Boya Maddesi Karamel (E150)
Başta kola olmak üzere çeşitli meşrubat, şekerleme, kek ve bazı hamur işlerinde boya maddesi olarak kullanılır
alerjik bünyeli insanların kaçınmaları gerekir.
CO2 Gazı: E290
İnsan sağlığına zararlı bir gazdır. Meşrubatlarla aşırı miktarlarda alınması halinde çeşitli rahatsızlıklara neden olur.
Karmin: E120
Renklendirici; böceklerden elde edilir
kırmızı elma sularında, şekerlemelerde ve diğer gıdalarda kullanılır;
hassas bünyelerde alerjik reaksiyonlara sebep olabilir.
nSünî Tatlandırıcılar: Aspartam E951, AsesülfamK E950, Sakarin E954
toz ve sıvı içeceklerde
aspartamın içinde bulunan fenil alalin isimli amino asitin çocukların zeka gelişimlerini olumsuz etkilediği klinik deneylerle kanıtlanmıştır.

…