Bir bakterinin, uygun olmayan koşullar altında sitoplazma yüzeyini minimuma indirerek metabolizmasını en düşük halde çalıştırmasıyla ortamın dış etkilerinden korunmak amacıyla oluşturduğu yapıya endospor denir. Endosporlar, kalıtım materyalinin çok az bir sitoplazmayla beraber çevrilmiş halidir ve ortam şartları normale dönünce çeper çatlar, endospor gelişerek normal bakteriyi meydana getirir.

Olumsuz koşullar ;

 Sindirim enzimleri

 Düşük ve yüksek ısı

 Ortamda yeterli miktarda su olmaması

 Besin yetersizliği

 Metabolik artıklar

Bakterilerde görülen endospor oluşumu üreme amaçlı değil olumsuz çevre koşullarına dayanabilmek içindir. Vejetatif bir bakteriden tek bir endospor oluştuğu gibi ; tek bir spordan da sadece bir tane vejetatif bakteri oluşur Bu olumsuz ortam şartları şöyle sıralanabilir; Bakteriler çok düşük sıcaklıklarda endospor halde uzun yıllarca var olabilirken (buzullar da binlerce yıllık bakterilere rastlanmıştır) yüksek sıcaklıklarda durum böyle değildir; belli sıcaklık değerlerinden sonra endospor kendini korumaya devam edemez. Genetik olarak pek çok farklılığa rastlansa da bütün endospor oluşturan bakterilerin ekolojik olarak bağlantılı olduğu çünkü çoğunun özellikle toprakta yaşadığı görülmüştür. Genellikle yuvarlak ve sarmal yapıdaki bakterilerin spor oluşturduğu gözlemlenmiştir. Buna göre başlıca bilinen endospor oluşturan bakteri aileleri ; Bacillaceae ve Clostridiaceae ‘dır.

…