Foodelphi.com Science of Food Engineering ALKOLLÜ VE ALKOLSÜZ İÇECEKLER
SITC No : Alkolsüz içecekler : 111 Alkollü içecekler : 112 Armonize No : Sular : 2201 Meşrubat : 2202 Bira : 2203 Şarap : 2204 Konyak : 22082012, 22082062 Viski : 220830 Cin : 220850 Votka : 220860 Likör : 220870 Rakı : 220890480011, 220890710011 Alkollü ve alkolsüz içecekler sektörü çok geniş bir ürün yelpazesine sahip bulunmakla birlikte, tüm ürünler Türk Gümrük Tarife Cetvelinde “Meşrubat, alkollü içkiler ve sirke” başlığı alt ında Fasıl No: 22’de yer almaktadır. Türkiye, içme suyu ve maden suları aç ısından zengin kaynaklara sahip bir ülkedir. Ticari olarak içme suyu sektörü, ambalajı geri dönüşümlü ve geri dönüşümsüz sular ve maden sularını kapsamaktad ır. Alp-Himalaya organik kuşağında bulunduğundan, Türkiye maden suları aç ısından da büyük bir potansiyele sahiptir. Türkiye’deki maden sularının mineral konsantrasyonları oldukça yüksek bulunmaktad ır. Yabanc ı ortakl ı firmalar ın da faaliyette bulunduğu gazlı meşrubat sektöründe modern teknoloji kullanılarak üretim gerçekleştirilmekte, en çok kolalı içecekler üretilmekte, bu ürünü meyveli içecekler ve aromalı içecekler izlemektedir. Türkiye bira üretiminin % 90’ından fazlası yurt içi tüketim için gerçekleştirilmekte ve kişi başına tüketim artışlarının paralelinde üretimin de arttığı görülmektedir. Turizm sektöründeki gelişmeler de diğer içeceklerde olduğu gibi bira üretimini etkilemektedir. Şarap üretimi daha çok Marmara-Trakya, Ege ve İç Anadolu Bölgelerinde yoğunlaşmıştır. Sektörde klasik üretim tesisleri ile birlikte modern üretim tesisleri de faaliyet göstermektedir. İçki sektöründe Avrupa Birliği müktesebatına uyum çalışmaları çerçevesinde 20/01/2001 tarihinde yürürlüğe giren yasa ile, distile alkollü içkiler başta olmak üzere bazı alkollü içkilerin üretim, ithalat ve ihracatındaki devlet tekeli ortadan kaldırılmıştır. TÜRKİYE’NİN DIŞ TİCARETİ İhracat Alkollü içkiler içerisinde en önemli ihraç kalemini bira oluşturmaktadır. 2012 yılında bir önceki yıla göre bira ihracatı değer olarak yaklaşık %11,4 artış, 2011 yılında ise % 6 oranında azalış göstermiştir. Birleşmiş Milletler ambargosu nedeniyle 2002 ve öncesinde bira ihracatı yap ılamayan Irak sonraki yıllarda en önemli ihraç pazarı olmuştur. Bu ülkeye 2011 yılında 26,5 milyon dolarlık, 2012 yılında ise 33 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında bira ihracatında ilk sırada yer alan Irak’ı, yaklaşık 6,6
milyon dolarla Azerbaycan izlemiştir. Bu ülkeleri 5,9 milyon dolarla KKTC ve 2,9 milyon dolarla Lübnan izlemiştir. BAE, Kanada ve Bahreyn 2012 yılında en çok bira ihracatı gerçekleştirilen diğer ülkeler olmuşlardır. Toplam alkollü içkiler ihracatı içinde biradan sonra en çok rak ı ihracat ı gerçekleştirilmektedir. Toplam 28,3 milyon dolarlık ihracatın yapıldığı 2012 y ılında, KKTC’ye yaklaşık 11,6 milyon dolarlık rakı ihracat ı gerçekleştirilmiş, bu ülkenin toplam rakı ihracatından almış olduğu pay yaklaşık % 41,2 olmuştur. Bu ülkeyi 8,9 milyon dolarla Almanya, 2,3 milyon dolarla Irak ve 696 bin dolarla Suriye izlemiştir. Önemli Ürünler İtibariyle Türkiye’nin Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İhracatı (Miktar; 1.000 litre, Değer: 1.000 Dolar) 2010 2011 2012 Ürün Adı Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer Bira 112.762 68.364 102.030 64.240 110.387 71.552 Şarap 2.708 7.362 2.695 8.757 2.702 9.271 Votka 42 114 50 264 13 76 Rakı 4.893 22.942 5.489 25.561 5.527 28.291 Meşrubat 114.415 72.653 146.820 98.026 150.772 108.443 Memba Suyu ve Soda 172.081 29.498 173.610 33.040 206.533 37.405 Kaynak: TÜİK Şarap ihracatı ise, 2012 y ılında bir önceki yıla göre değer olarak yaklaşık % 5,9 oranında artış göstermiştir. 2012 yılında 2,3 milyon dolarlık şarap ihracatı gerçekleştirilen Belçika toplam şarap ihracatı içinde ald ığı % 24,4’lük payla en çok şarap ihracatı gerçekleştirilen ülke olmuştur. Bu ülkeyi 2 milyon dolarla KKTC ve yaklaşık 1 milyon dolarla Almanya izlemektedir. Bu 3 ülkenin 2012 yılı şarap ihracatından almış olduğu pay yaklaşık % 55,1 olmuştur. Alkolsüz içecekler ihracat ı içinde meşrubat sanayi ürünleri ihracatı önemli bir yer tutmaktadır. 2001 yılında 5,4 milyon dolar düzeyinde bulunan ihracat 2009 yılına kadar sürekli artış göstermiştir. 2009 yılında % 15 oranında azalan meşrubat ihracatı 2010 yılında % 23,3, 2011 yılında ise % 34,9, 2012 yılında % 10,7 oranında artarak 108 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. En fazla ihracat yapılan ülke olan Irak’a 2012 yılında 16,1 milyon dolarlık meşrubat ihraç edilmiş, bu ülkeyi 14,2 milyon dolarla KKTC ve 7,9 milyon dolarla Almanya izlemiştir. 2012 yılında bir önceki yıla göre % 13,2 oranında artarak 37,4 milyon dolar olarak gerçekleşen memba suyu ve soda ihracatının 8,4 milyon doları, diğer bir ifade ile yaklaşık % 22,5’i Almanya’ya gerçekleştirilmiştir. Almanya’yı 7,0 milyon dolarla İngiltere, 3,4 milyon dolarla BAE ve 1,9 milyon dolarla KKTC izlemiştir. İthalat Türkiye’ye ithal edilen alkollü içkilerin başında viski gelmektedir. 2011 yılında 55,1 milyon dolar olarak gerçekleşen ithalat, 2012 yılında % 1 oranında artarak 55,6 milyon dolar düzeyine yükselmiştir. En fazla ithalat 35,6 milyon dolarla İngiltere’den yapılmakta, bu ülkeyi 15 milyon dolarla ABD izlemektedir. 2012 yılında viskiden sonra 16,9 milyon dolarla en çok votka ithalatı yap ılmış olup; en fazla votka ithalatı s ırasıyla 6,9 milyon dolarla İsveç’ten, 3,1 milyon dolar ile İngiltere’den ve 1,3 milyon dolarla Fransa’dan yapılmıştır.
Votka’dan sonra 2012 y ılı ithalat ı fazla olan diğer alkollü içki ise şaraptır. 9,2 milyon dolarlık toplam ithalat, en fazla; sırasıyla, 4,3 milyon dolarla Fransa, 2,3 milyon dolarla İtalya ve 1,2 milyon dolarla Şili’den gerçekleştirilmiştir. Önemli Ürünler İtibariyle Türkiye’nin Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İthalatı (Miktar;1.000 litre, Değer; 1.000 Dolar) 2010 2011 2012 Ürün Adı Miktar Değer Miktar Değer Miktar Değer Bira 1.293 1.352 5.198 5.032 3.688 3.651 Şarap 1.693 5.610 1.792 7.079 2.176 9.280 Konyak 25 515 57 1.206 61 1.749 Viski 1.572 21.441 3.289 55.119 2.812 51.662 Cin 427 848 552 1.970 377 1.615 Votka 3.010 8.215 4.346 13.218 3.543 16.929 Likör 835 2.900 1.527 6.715 1.219 6.809 Memba Suyu ve Soda 1.253 1.099 1.618 1.751 2.042 1.909 Meşrubat 24.446 32.542 38.238 49.025 45.296 46.922 Kaynak: TÜİK Toplam 6,8 milyon dolarlık 2012 yılı likör ithalat ının 1,6 milyon dolarını İrlanda’dan, 1,1 milyon dolarını İtalya’dan, 1,1 milyon dolarını İngiltere’den ve 653 bin dolarını Fransa’dan yapılan ithalat oluşturmuştur. Toplam 3,6 milyon dolarlık 2012 yılı bira ithalat ının en fazla yapıldığı ülkeler; 910 bin dolarla Meksika ve 688 bin dolarla Ukrayna olmuştur. Konyak ithalatının tamamına yakını Fransa’dan yap ılırken değeri 1,6 milyon dolardır, yaklaşık 1.2 milyon dolarlık 2012 yılı cin ithalat ının % 81’i İngiltere’den gerçekleştirilmiştir. 2012 yılında meşrubat ithalatı 2011 y ılına göre % 3,7 artarak 47 milyon dolar olmuştur. En fazla ithalat 22,3 milyon dolarla Avusturya’dan gerçekleşmiş, bu ülkeyi 9,8 milyon dolarla Romanya ve 3,3 milyon dolarla İsviçre izlemiştir. Ülkemizdeki yabancı turistlerin tüketimine yönelik olarak içme suyu ve maden suyu ithalatının da gerçekleştirildiği görülmektedir. 2012 yılı ithalat ı önceki y ıla göre % 11,7 artarak 1.9 milyon dolar olarak gerçekleşmiş, ithalatın % 48,6’sını İtalya’dan yapılan ithalat oluşturmuştur. DÜNYA TİCARETİ Dünya alkollü içkiler dış ticaretinde birinci s ırada şarap yer almakta, bu ürünü içinde viski, votka ve cin gibi ürünlerin yer aldığı distile alkollü içkiler izlemektedir. Toplam alkollü içkiler dış ticaretinin büyük bir k ısmını Avrupa Birliği ülkeleri başta olmak üzere gelişmiş ülkelerin kendi aralarında yaptığı ticaret oluşturmaktadır. 2012 yılında dünya şarap ihracatının değer olarak yaklaşık % 31,3’ünü 10,04 milyar dolar ile Fransa gerçekleştirmiş, bu ülkeyi 6,03 milyar dolar ile % 18,8’ini gerçekleştiren İtalya ve 3,3 milyar dolar ile % 10,2’sini gerçekleştiren İspanya izlemiştir. 2012 yılında en fazla şarap ithalatı gerçekleştiren ülkeler ise 5,3 milyar dolar ile ABD, 4,9 milyar dolar ile İngiltere ve 3,0 milyar dolarla Almanya’dır. Kanada, Çin, Japonya ve Belçika diğer önemli şarap ithalatçısı ülkelerdir.
Önemli Ürünler İtibariyle Dünya Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İhracatı (Milyon ABD $) Ürün Adı 2009 2010 2011 2012 Bira 10,509 11,022 11,996 120,992 Şarap 25,579 27,891 32,600 32,136 Viski 7,869 8,953 11,243 11,336 Votka 1,963 2,304 2,634 2,629 Likörler 2,682 2,869 3,276 3,050 Meşrubatlar 13,086 13,747 16,296 15,537 Memba suyu ve soda(2201) 2,670 2,710 3,059 2,724 Kaynak: ITC, Trade Map 2012 yılında gerçekleşen yaklaşık 10,87 milyar dolarlık toplam dünya bira ihracatının 2,12 milyar dolarını Meksika, 1,93 milyar dolar ını Hollanda ve 1,36 milyar dolar ını Almanya gerçekleştirmiştir. Belçika, İngiltere, Fransa, ABD ve İrlanda diğer önemli bira ihracatçısı ülkelerdir. Bira ithalatında ise, 2012 yılı toplam dünya ithalat ının 3,92 milyar dolar ile % 35,4’ünü gerçekleştiren ABD birinci sırada yer almaktadır. Diğer önemli bira ithalatçısı ülkeler ise 675 milyon dolar ile İngiltere ve 625 milyon dolar ile İtalya’dır. Önemli Ürünler İtibariyle Dünya Alkollü ve Alkolsüz İçecekler İthalatı (Milyon ABD $) Ürün Adı 2009 2010 2011 2012 Bira 10,281 10,721 11,778 11,060 Şarap 26,101 28,244 33,260 31,959 Viski 7,537 8,356 10,406 9,222 Votka 2,789 3,156 3,593 3,337 Likörler 2,806 2,930 3,374 3,136 Meşrubatlar 12,545 13,079 14,916 13,064 Memba suyu ve soda 2,865 2,833 3,231 2,766 Kaynak: ITC, Trade Map Distile alkollü içkiler dünya dış ticaretinin büyük bir k ısmı yine gelişmiş ülkelerce gerçekleştirilmektedir. Bu grup içinde bulunan viskide, 6,92 milyar dolarlık ihracatı ile İngiltere en önemli ihracatçı ülke konumundad ır. Dünya viski ihracatının % 61,1’ini İngiltere gerçekleştirmektedir. 2012 yılında en fazla viski ithal eden ülkeler ise 1,76 milyar dolar ile ABD ve 867 milyon dolar ile Fransa olmuştur. 3,34 milyar dolarlık 2012 yılı votka ithalat ında 1,90 milyar dolarla ABD ilk sırada yer almıştır. İhracatta ise 584 milyon dolarla İsveç yer almış, bu ülkeyi 477 milyon dolarla Fransa izlemiştir. 2011 yılında değer olarak % 18,5 oranında artış gösteren meşrubat ve benzeri alkolsüz içecekler ihracatı 2012 y ılında % 4,7 oranında azalma göstermiştir. 2012 yılının önemli ihracatçı ülkeleri 2,57 milyar dolar ile Avusturya ve 1,65 milyar dolar ile İsviçre’dir. Önemli ithalatçı ülkeler ise 2,16 milyar dolar ile ABD ve 957 milyon dolar ile İngiltere’dir. Dünya içme suyu ihracatında ise 2012 yılında ilk sırada 790 milyon dolarla Fransa yer almakta, bu ülkeyi 489 milyon dolarla Çin ve 453 milyon dolarla İtalya izlemektedir. En önemli ithalatçı ülke ise 479 milyon dolarl ık içme suyu ithalatı gerçekleştiren Hong Kong’dur. Bu ülkeyi 456 milyon dolarla ABD ve 277 milyon dolarla Japonya izlemiştir.
…