16. pH Hesabı ( Prof. Dr. Mustafa DEMİR )
pH Hesabı
1. Kuvvetli asit ve baz çözeltilerinde pH hesabı 2. Zayıf asit çözeltilerinin pH’ı 3. Zayıf Baz Çözeltisinin pH’ı 4. Zayıf asidin tuzunu içeren bir çözeltinin pH’ının hesabı 5. Zayıf bir bazın tuzunu içeren çözeltinin pH’ı z6. Zayıf bir asit ile bazın tuzunu içeren çözeltinin pH’ı 7. AMFİPROTİK TUZ ÇÖZELTİLERİNİN PH LARININ HESAPLANMASI
1.Kuvvetli asit ve baz çözeltilerinde pH hesabı Örnek : 0.001 M NaOH çözeltisinin pH’ı nedir?
– Meydana gelen OH tamamen protolize uğradığından COH = 0.001 M’dır. [ ] pOH =−log OH ⇒pOH =−log aOH − pOH =3 pH =11
2. Zayıf asit çözeltilerinin pH’ı A +H O ⇔B − +H O+ 2 3 a a H 3O+ B − K = a =1=C a H 2 O H 2 O a a A H 2 O CA =C −CH 3O+ CH 3O+ CB K = a C −C + H O 3
C =C B H 3O 2 C H O+ K = 3 a C −C + H 3O 2 C H 3O+ =K a (C −CH 3O+ ) CH 3O+ = K a (C −CH 3O+ ) ( ) 1/ 2 [ ] C + = K C −C + H O a H O 3 3 1/ 2 [ ( )] pH =−log CH 3O+ =−log K a C −CH 3O+
=−⎡1 + ( − )⎤ pH ⎢⎣2 log K a log C CH 3O+ ⎦⎥ ihmal edilirse 1 1 pH =− log K a − log C 2 2 1 1 pH = pK a + pC 2 2 1 pH = (pK a −log C) 2 1 ( ) pH = pK a +pC 2
Örnek: 0.01 M Borik asit çözeltisinin pH’ı nedir? pK =9.23 a 1 pH = (pK a −log C) 2 1 ( ) pH = 9.23 −log 0.01 2 1 1 pH = ( + =) 9.23 2 2 ( ) 2 11.23 pH =5.61
3. Zayıf Baz Çözeltisinin pH’ı B +H O ⇔A − +OH − 2 aA − aOH − aH 2 O =1 K = b a a B H 2 O a ≈c CB =C −COH C − =C − A OH 2 C OH − Kb = C −C OH −
Kb yeterince küçük ise C-C – deki C – ihmal OH OH edilebilir. Bu durumda C K .C OH − b ⎡1 ⎤ ( )1/ 2 pOH =−⎢⎣2 log K b .C⎦⎥ pOH =−log C =log K C OH b 1 pOH =−⎡1 K + C⎤ pOH = −[ log K b −log C ] ⎢ log b log ⎥ 2 ⎣2 ⎦ 1 pOH = 1 (p Kb −log C) pH =pK su −2 (pK b −log C) 2 pH +pOH =pKsu olduğundan
Örnek: 0.01 M amonyak çözeltisinin pH’ı nedir? pK =4.8 b 1 ( ) pH =pK su − pK b −logC 2 1 pH =14− (4.8 −log 0.01) 2 1 (4.8 2) 14 3.4 pH =14− + = − 2 pH =10.6
…
