Gıda Ambalaj Materyallerinin Güvenilirliği (Doç. Dr. Gül ÖZHAN)

Pazardan alınan meyve ve sebzelerin paketlendiği kese kâğıtları,
Yumurtaların konulduğu karton kaplar,
Peynir ve et ürünlerinin sarıldığı streç film,
Su damacanaları,
Hazır gıdaların konduğu plastikler,
Cips paketleri….

Ambalaj materyali: Gıda maddelerini dış etkenlerden koruyan ve içine konan gıda maddesini bir arada tutarak taşıma, depolama, dağıtım, tanıtım ve reklam gibi pazarlama işlemlerini kolaylaştıran veya gıda maddeleri ile temasta bulunmak üzere üretilen plastik, cam, seramik, kağıt, metal, ahşap ve/veya bunların karışımından elde edilen materyaller.

Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliği

9.Bölüm (Ambalajlama ve Etiketleme-İşaretleme)
16.11.1997 tarih ve 23172 sayılı Resmi Gazete

Ambalaj materyalinden istenen özellikler:

• Gıda maddesini özelliğine bağlı olarak sıcaklık değişimleri, nem, hava, ışık gibi olumsuz dış etkenlerden korumalı.

• Gıda maddelerinin bileşiminde istenmeyen değişikliklere ve organoleptik (koku, görünüm vs) özelliklerinde bozulmalara neden olmamalı ve gıda maddesiyle etkileşim göstermemeli.

• Doldurma, taşıma ve depolama koşullarına dayanıklı ve istiflemeye uygun olmalı.

Ambalaj materyalindeki kimyasalların gıdalara göçü (migrasyon,
kontaminasyon) için önemli faktörler;

1- gıdanın yapısı (alkol, yağ içermesi, asitliliği)
2- temas süresi
3- temas sıcaklığı
4- ambalajın yapısında bulunan maddelerin miktarı

Ambalajlar;

1- metal, cam ve seramikler gibi sert ambalajlar, geçirgenliği az olanlar

2- plastik, kauçuk ve elastomer gibi plastikler olarak sınıflandırılan ve geçirgenliği yüksek olanlar

3- kâğıt ve karton gibi heterojen ve gözeneklerinde hava boşlukları olan, yani gözenekli olanlar

Gıda maddeleri ile doğrudan temas edecek kâğıt ve kartonların bileşiminde;

titandioksit ………. %3
kurşun ……………. 20 mg/kg
arsenik ……………. 2 mg/kg
klorür ……………… %0,2
poliklorlubifenil …. 2 mg/kg
formaldehit ………. 15 mg/kg ‘ı aşmamalıdır.

Analizi yapılan diğer malzemeler; benzofenon, diisopropil naftelen, primer aromatik aminler, solvent, ağır metaller, PAH…

Gazete ve gıda ambalaj materyali olarak üretilmemiş basılı ve yazılı kağıtlar, yeniden işlenmiş kağıtlar ve plastikler gıda ambalaj materyali olarak kullanılmaz.

Gıda ile direkt temastaki yüzey boyar madde içermemeli.

Paslanmaz çelik dışındaki metal bazlı ambalajlar materyallerinde:

Gıdanın özelliğine göre metal bazlı ambalaj kalay, krom, kromoksit, aluminyum folyo, lak veya plastik ile kaplanmalı.

Kaplama maddesi tüm yüzeye homojen dağılmalı.

Bileşiminde; antimon, kadmiyum ve arsenik ……. %0,02 kurşun ……. %0,5 ‘i aşmamalı.

Alüminyum folyo ve tüplerde alüminyum miktarı en az % 95 olmalı. Kalaylamada kullanılan kalayda arsenik bulunmamalı. Asitli gıda ve içecekler çinko ve çinko ile galvanize kaplarla temas etmemeli.

Cam ambalajlarda basınca dikkat edilmeli.
Cam kapakların ağzına konulan madeni kapaklar ve mantar tıpaları bir kere kullanılmalı.

Mantarların yapıştırılmasında, suda çözünmeyen ve toksik olmayan yapıştırıcılar kullanılmalı. Cam en inert materyal olmasına rağmen; eser miktarda silika geçebilir, geri dönüştürülmüş camlarda mineral ve metal geçişi söz konusu olabilir. Kauçuk kapaklar en önemli göç kaynağıdır; N-nitrozamin, 2-merkaptobenzo tiyazol…

Kaynak
Websitesi
Başa dön tuşu